Οι κοινότητες της γιαγιάς
Στην Ιταλία, 3,5 εκατομμύρια ηλικιωμένοι ζουν μόνοι τους, συχνά σε μεγάλα σπίτια που οι συνταξιούχοι δεν μπορούν πλέον να στηρίξουν. Ένα νεογέννητο φαινόμενο θα τους επιτρέψει να νιώσουν και πάλι μια γεύση για τη ζωή. Το ασημένιο cohousing είναι μια καλή διέξοδος τόσο για τους ίδιους τους συνταξιούχους όσο και για τις δημόσιες δομές
Σε αναζήτηση ενός συγκάτοικο για εξήντα. Έτσι οι ηλικιωμένοι καταπολεμούν την κρίση και τη μοναξιά
Η Άννα και ο Πάολο άρχισαν να πίνουν καφέ μαζί, παίζοντας χαρτιά και μερικές φορές συναντώντας το δείπνο για να απολαύσουν το επιδόρπιο. Σχεδόν τυχαία, άρχισαν να ζουν μαζί. Η περίπτωσή τους είναι μόνο ένα παράδειγμα ενός φαινομένου που εξαπλώνεται ολοένα και περισσότερο σε όλη την Ιταλία.
Έλαβε το όνομα "Silver cohousing" (αρσενικό cohabitation).
Ασημένιο - από το ασημένιο χρώμα των γκρίζων μαλλιών, cohousing - ως μια ευκαιρία να μοιράζονται τη στέγαση και τις καθημερινές ανάγκες: ψώνια, λογαριασμούς κοινής ωφέλειας και, τέλος, η επιθυμία να μην αισθάνεται κανείς μοναξιά.
Περισσότεροι από επτά εκατομμύρια στην Ιταλία ζουν μόνοι (περίπου το 30% του συνολικού πληθυσμού), εκ των οποίων τα 3,5 εκατομμύρια είναι ηλικιωμένοι.
Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της Istat, μέχρι το 2050, για κάθε 100 νέους, θα υπάρχουν 263 ηλικιωμένοι. "Η αύξηση του αριθμού των ατόμων άνω των 65 ετών οδηγεί στην ανάγκη για νέες μορφές οικονομικών και κοινωνικών υπηρεσιών", σχολιάζει ο Sandro Polchi, εμπειρογνώμονας στο ερευνητικό κέντρο Cresme και επιμελητής του έργου "Συγκόλληση, ασημένια συνεργασία για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων στην πόλη και στην κοινωνία".
Βολική έξοδος, τόσο για τους ηλικιωμένους όσο και για τις δημόσιες δομές
Είμαστε ένα έθνος από ασημένια μαλλιά. Ενώ το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται (από το 2011, έχει καθοριστεί σε 79,4 έτη για τους άνδρες και 84,5 για τις γυναίκες), η πιθανότητα να είναι η γήρανση ήρεμη και οικονομικά σταθερή μειώνεται σταθερά.
Η τέταρτη έκθεση για τις κοινωνικές επικοινωνίες του 2013, που εκπονήθηκε από την Istat και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής, δείχνει σαφώς ότι κάθε δεύτερο συνταξιούχος (46,3%) το 2012 έλαβε σύνταξη κάτω από χίλια ευρώ, Το 38,6% έλαβε σύνταξη από ένα έως δύο χιλιάδες ευρώ και μόνο το 15,1% των συνταξιούχων είχε εισόδημα άνω των δύο χιλιάδων ευρώ.
Σύμφωνα με την έκθεση, το σύστημα κοινωνικών πληρωμών στην Ιταλία είναι λιγότερο αποτελεσματικό σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το ζήτημα της κοινωνικής και υγειονομικής βοήθειας για τους ηλικιωμένους παραμένει επίσης ανοιχτό και το σύστημα "συγκατοίκησης" έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει στην επίλυσή του.
Τα πρώτα "αυθόρμητα" πειράματα αυτής της μορφής συγκατοίκησης δείχνουν ότι δύο ηλικιωμένοι που ζουν μαζί δεν κάνουν μόνο την εταιρεία του άλλου και βοηθούν με τα ψώνια: συχνά ένα τέτοιο μοντέλο αποφεύγει ακόμη και τη νοσηλεία.
Μια μελέτη που διεξήχθη από το φιλανθρωπικό ίδρυμα Gianfranco Imperatori (Fondazione Gianfranco Imperatori Onlus), μία από τις πρώτες στην Ιταλία για τη μελέτη του φαινομένου του Silver cohousing, υπογραμμίζει ακόμη και σαφείς στόχους που πρέπει να επιτευχθούν:
- να αυξήσει την αγοραστική δύναμη των συνταξιούχων μέχρι το 30% των ληφθέντων συντάξεων ·
- είναι πιο επικερδής η χρήση ακίνητης περιουσίας, η απελευθέρωση των εγκαταστάσεων των μεγάλων περιοχών, που συχνά καταλαμβάνεται σήμερα από έναν συνταξιούχο.
- να βελτιώσουν μέσα από την αυθόρμητη και αμοιβαία ευεργετική συγκατοίκηση το πρόβλημα της μοναξιάς, της απομόνωσης και της κοινωνικής αυτοκαταστροφής πολλών ηλικιωμένων.
Ο κ. Sandro Polci εξηγεί: "Το 80% του μηνιαίου προϋπολογισμού ενός συνταξιούχου, κατά κανόνα, πηγαίνει σε τρία πράγματα: ένα σπίτι, λογαριασμοί κοινής ωφέλειας, φαγητό. Ευρώ, αν ζείτε σε τέσσερα. Πρόκειται για μέσα που μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων.
